Populisme is een hot topic, zeker nu met de verkiezingen op komst. Dan gaat het vaak over de vraag: is populisme goed of slecht voor de democratie? Drukt het de volkswil uit of is het volksmennerij?
In de academische literatuur worden er nog wat verfijndere haren gekloven: is populisme een ideologie, een politieke performance of toch meer een bepaald soort taalgebruik? En wat is de verhouding tussen populisme en nationalisme?

Mariska van Dam legt in haar lezing uit waarom ze denkt dat populisme een democratisch frame is waarin ‘het volk’ tegenover ‘de elite’ wordt geplaatst, vanuit het idee van volkssoevereiniteit. Dit frame kan gebruikt worden om allerlei verschillende ideologieën mee uit te drukken, zowel ter linker- als ter rechterzijde van het politieke spectrum. In haar onderzoek bestudeert ze hoe uiterst rechtse ideologie wordt gelegitimeerd met populistisch taalgebruik.

In de lezing zal ze inzoomen op uiterst rechtse populisten zoals Orbán die op een Europees niveau proberen hun standpunten te legitimeren, bijvoorbeeld op social media waar ze een publiek bereiken dat bestaat uit allerlei verschillende nationaliteiten. Wat gebeurt er dan met het idee van volkssoevereiniteit? En waarom zien we hier duidelijk dat populisme en nationalisme twee verschillende dingen zijn?
Wat betekent de uiterst rechtse opmars voor Europa? En wat kunnen we hieruit leren over uiterst rechts populisme in Nederland? Deze en nog veel meer vragen zullen aan bod komen tijdens de lezing.

Mariska van Dam is een PhD-kandidaat aan
Wageningen University & Research,
waar ze onderzoek doet
op het kruispunt van politieke filosofie en politieke communicatie.
Ze heeft een aantal essays gepubliceerd en treedt geregeld op als spreker.